Het is weer een tijdje geleden dat jullie van me hebben gehoord, maar inmiddels ben ik terug uit Aponoapono, Ghana. En ik moet eerlijk zeggen: dat is wel weer even wennen! Mijn drie maanden durende verblijf daar was ontzettend leuk, leerzaam en uitdagend. Toch ben ik ook blij terug te zijn om weer bij mijn gezin te zijn en dit project af te ronden.

Vooruitgang geboekt
Samen met ABOCFA ben ik bezig geweest te onderzoeken hoe deze organisatie professioneler kan worden en de productie kan groeien. De samenwerking met Tony’s Chocolonely lijkt zijn eerste (cacao)vruchten af te werpen: voor het eerst heeft ABOCFA nu een hogere productie dan ze ooit eerder hebben gehad.  Dit betekent dus dat er hoop is!

En er zijn meer verbeterpunten. Dat de boeren keihard werken, heb ik in mijn vorige blogs al verteld, ze staan om vijf uur op, moeten soms kilometers lopen voor ze bij hun land zijn en vervolgens werken ze heel hard tot zonsondergang. Tijdens mijn onderzoek heb ik van de boeren gehoord dat ze te weinig geld hebben om personeel in te huren, en daar hebben ze wat op verzonnen: een roulatie-systeem waarin een aantal boeren dan weer de ene boer, en dan weer de andere helpen om uiteindelijk ook zelf geholpen te worden. Zo stimuleren ze elkaar, en hoeven ze geen personeelskosten te betalen.

Een andere belangrijke vooruitgang is dat er drie extra Purchasing Centers (plekken waar de boeren hun cacoabonen kunnen verkopen aan ABOCFA) zijn gekomen, namelijk in Kokotesua, Safrosa and Anwiam, waardoor de boeren minder ver hoeven te lopen. Het is de bedoeling dat er in de toekomst nog meer van deze PC’s komen.

En er is nog meer gebeurd: de eerste toiletten bij de school zijn klaar, vooral dankzij de actieve bijdrage van de scholieren van het Maartens College in Haren. Er worden nu nog vier extra toiletten gebouwd voor vier andere scholen.

Ghanees Afscheid
Er is dus veel gebeurd, en dat maakte het afscheid best wel even moeilijk, eerst van mijn Ghanese gastgezin – madam Esther en haar gezin zijn geweldig en ze hebben goed voor mij gezorgd. Iedere dag kreeg ik heerlijk Ghanees eten zoals fufu, jollof rice, rice balls en nog veel meer. Het was drie jaar geleden dat ik dat geproefd had, en ik moet zeggen:  ik mis het nu al, als ik weer zo’n droge bruine boterham moet eten! Het afscheid van de ABOCFA-mensen was heel emotioneel, ze vroegen me of ik niet langer kon blijven. Ik was diep geraakt, allereerst omdat ze het blijkbaar nuttig hadden gevonden wat we in die drie maanden allemaal samen hadden gedaan, en ten tweede omdat ik voelde dat ik deel van hen was geworden – wij aten samen, reisden samen, lachten met elkaar maar spraken ook over heel serieuze dingen.

Op de laatste dag heeft het bestuur mij uitgenodigd om een dankoffer te brengen aan de goden door wat alcohol op de grond te sprenkelen.  Zo wilden ze mij bedanken voor mijn inzet en me een goeie reis terug naar Amsterdam wensen. Een heel mooi afscheidsritueel!

Ik wil mijn blog afsluiten door te zeggen dat ik ontzettend dankbaar ben dat ik deze klus voor Tony’s Chocolonley heb mogen doen ik wil mijn waardering uitspreken voor het geweldige werk dat ze in Aponoapono doen. Ook de samenwerking met Ghanese partnerorganisaties vond ik heel prettig, dus ook veel dank aan hen!

Ik heb met eigen ogen gezien hoe het werk van Tony’s de hele gemeenschap ten goede komt. Het motto van Tony’s klopt dan ook echt: crazy about chocolate and serious about people!!!

Nu ben ik terug in het grijze Nederland. Van mijn avonturen heb ik de energie gekregen om in de komende dagen mijn business plan voor ABOCFA af te ronden. Ik ben al flink bezig en het is te verwachten dat het half mei klaar is en overhandigd kan worden.

Bedankt iedereen voor het lezen van mijn blog, ik vond het heel leuk om mijn avonturen met jullie te delen en wie weet komen we elkaar ooit nog eens tegen, of zoals de Ghanezen zeggen: Nyame ye adom aa, yen besan ashia beeum, wat betekent: Als God het wil, zien we elkaar weer!