"Aan het bureau van Boekie, neemt de onrust toe. Hij legt net Hubert neer. Van de 35 ton traceerbare cacaobonen van ABOCFA is nog niks vernomen. Bijna twee zeecontainers vol moeten het zijn. Nog nooit vertoond in de wereld; niet eerder werden zoveel eerlijke bonen ongemengd verscheept. Het viel nog niet mee ze de haven van Accra uit te krijgen, de infrastructuur is niet ingericht op ongemengd verschepen. Maar na een bezoekje aan de haven, en veel faxen en skypen met autoriteiten en tussenpersonen, kreeg Hubert toestemming om ze op Tony’s eigen wijze te laten verschepen. De reden voor de plotselinge soepelheid is hem nog altijd niet duidelijk, maar feit is dat niet zozeer de slaafvrijheid van de 35 ton het verschil heeft gemaakt, maar het gegeven dat deze bonen tevens biologisch zijn geteeld. Hoe dan ook, volgens zijn contacten zijn de bonen nu separaat overgeladen en verscheept. Alleen het schip zelf is nog altijd niet binnen. Sterker: van het schip ontbreekt elk spoor. Hubert heeft al navraag gedaan bij handelaars en mensen van de haven. Volgens diverse bronnen is er, voor zover zij weten, géén schip met 35 ton ongemengd aan boord vertrokken. Wel ligt in de haven nog een schip dat aan de omschrijvingen voldoet. Dat zou het kunnen zijn. Alleen bevinden zich op dit schip geen containers met 35 ton ongemengd. Die staan waarschijnlijk nog ergens aan wal. Ze moeten zich ergens tussen de duizenden en duizenden andere containers bevinden, op het onafzienbare terrein van Cocoaboard, ook wel Cocobod genoemd, de machtige overheidsorganisatie die formeel zegt de kwaliteit van de productie en marketing van Ghanese cacao te stimuleren, maar in de praktijk de inkoop, handel én opslag van vrijwel alle cacaobonen in Ghana in handen heeft. Cocobod is het Kremlin van de Ghanese cacaopolitiek. In de strijd om de beste partijen cacao, de beste faciliteiten, de gunstigste voorwaarden en de mooiste privileges, dingen alle handelaars in Ghana naar de gunsten van Cocobod. Nu wil het geval dat één handelaar in Ghana een streepje voor heeft bij Cocobod. Een handelaar met een territorium van een omvang waarmee hij de andere handelaars in de schaduw stelt. Ooit heeft hij het alleenrecht weten te regelen om biologische bonen bij boerencoöperaties en lokale handelaars in te kopen, te verhandelen en door te verkopen. Wil Tony’s traceerbare bonen ongemengd het land uit krijgen, dan moeten ze langs deze meneer.

..zei ongeveer iedereen in de cacaosector toen wij aankondigden dat we onze cacaobonen traceerbaar wilden maken. Da's namelijk niet vanzelfsprekend en heel lastig. In 2012 kochten we onze eerste lading traceerbare cacaobonen in (om er chocolademelk van te maken) en dat ging gepaard met - laten we 't noemen - een uitdaging. Twee volle zeecontainers met 35 ton cacao verdwenen van de radar en onze ketenregisseur Boekie vloog naar Ghana om verhaal te halen. Jeroen Siebelink beschreef het avontuur uitgebreid in Het Wereldschokkende en Onweerstaanbare verhaal van Tony's Chocolonely. Hieronder lichten we 'n tipje van de sluier op.. 

Benieuwd hoe 't afloopt én wat voor avonturen we nog meer meemaakten in onze strijd naar 100% slaafvrije chocolade? Bestel het boek in onze online chocoshop.

“JE BENT GEK!”

Zoals bijna ieder Ghanees jongetje is Yayra Glover geboren in een groot, arm gezin. Volledig op eigen kracht heeft hij zich opgewerkt tot wat hij nu is. Het voorbeeld van Ghanees empowerment. Een man die niet met zich laat spotten. Geen bleekgezicht, maar toch rijk. Blingbling rijk. Zo van: het kan wél. We hoeven ons niet te laten ringeloren door buitenlanders. We pakken terug wat van ons is. Yayra Glover heeft gestudeerd, hij is een briljant jurist. Ook slaat hij zakenpartners graag om de oren met quotes van filosofen. ‘De aarde biedt voldoende om ieders behoefte te bevredigen, maar niet ieders hebzucht. Mahatma Gandhi.’ Daarna lacht hij zijn gouden kronen bloot. Voor de boeren in Ghana is hij, weet Boekie, de duivel in eigen persoon. Hij heeft wel eens meegemaakt hoe de man zijn inkopen doet. Het gebeurde tijdens een bliksembezoekje van Glover aan een biologische boerencoöperatie. Glover wilde de hele oogst hebben, net als de vorige keer. Tegen de vaste marktprijs, plus een premie voor biologisch. Toen een boer in de zaal het waagde te vragen waar de beloofde premie van de vorige partij bonen eigenlijk bleef, stond Glover op vanachter zijn tafel. Hij brulde als een zilverrug. ‘You sit! You fuckin’ farmer.’ Nu wil het geval, zo legde Hubert zojuist uit aan Boekie, dat ook ABOCFA eigenlijk aan Glover had moeten leveren. Dat vindt Glover in elk geval. Ook die 35 ton. Die had netjes via hem moeten gaan. Hij heeft die daarom in de haven laten tegenhouden. Die partij is van hem. Ook is de premie, de bijna vijftig procent extra die Tony’s Chocolonely boven op de marktprijs heeft betaald voor de 35 ton, op de een of andere manier in zijn handen gekomen. Dat geld heeft hij niet verdeeld onder de boeren die er recht op hebben. Over eerlijk delen heeft Glover zo zijn eigen ideeën. Van de zeshonderd euro extra per ton bonen blijkt hij vijfhonderd euro te hebben achtergehouden. De boeren gunde hij de rest.

Boekie heeft de eerste vlucht naar Accra genomen. In Accra neemt hij de taxi. De taxi brengt hem naar het kantoor van Yayra Glover in het plaatsje Suhum. Voor zijn kantoor ziet hij hem al staan. Dit is mijn toko, zo is de lichaamstaal. Zelfverzekerd loopt hij zijn rondjes, hij neemt ruimte in. Hij lacht en praat in zijn telefoontje of tegen voorbijgangers, helt licht achterover, zet dan wat soepele stappen en glijdt op zijn sluipers een stukje over de gladde tegels voor de hoofdingang. Als hij zich omdraait, staat Boekie voor zijn neus. Boekie is een kop kleiner. Glover lijkt na te moeten denken, zegt dan geen tijd te hebben en draait zich om. Maar dan kent hij Boekie nog niet. Terwijl Glover hem probeert te negeren en doet alsof hij naar voicemails op zijn mobieltje luistert, loopt Boekie met hem mee op en blijft op hem inpraten. ‘Wij hebben dat bedrag netjes afgedragen aan Cocobod. De normale gang van zaken is dat Cocobod het bedrag aan de handelaar uitbetaalt. Aan jou dus. Jij moet het verdelen onder de boeren. Maar daar is weinig van terechtgekomen, volgens mijn bronnen.’ Glover blijft staan. Laat zijn hand zakken, houdt zijn mobieltje in de aanslag. Door zijn brillenglazen tuurt Boekie hem onderzoekend aan. De brede grijns rond Glovers mond verslapt. Dit heeft hij nog nooit meegemaakt. Een afnemer die zich met zijn zaken bemoeit. ‘Dus zo doen we dat niet meer, Yayra. We draaien het om. We doen voortaan rechtstreeks zaken met ABOCFA. Zonder jou. Van die zeshonderd euro premie per ton krijg je 12,5 procent. De normale service fee. Geen cent meer. De rest is voor de boeren. Ik hoop dat dit duidelijk is. Zo niet, dan werken we met een andere handelaar. Dus. Waar zijn die 35 ton?’"